Trong cuộc sống bận rộn hiện nay, không phải lúc nào cha mẹ cũng có thể kề cận bên con 24/7. Nhiều gia đình phải để trẻ ở nhà một mình trong thời gian ngắn, dù là 30 phút hay vài giờ. Tuy nhiên, để trẻ tự lập chỉ thật sự an toàn khi các em được trang bị những kỹ năng cần thiết – đặc biệt là quy tắc 5 điều phòng cháy khi bé ở nhà một mình.

Đây không chỉ là những kiến thức giúp trẻ xử lý tình huống nguy cấp, mà còn là “tấm lá chắn” bảo vệ tính mạng, hạn chế tối đa rủi ro khi không có người lớn bên cạnh. Bài viết sau sẽ phân tích chi tiết 5 quy tắc quan trọng nhất mà cha mẹ cần dạy con, cùng các hướng dẫn thực tế để trẻ ghi nhớ và áp dụng.

Hiểu rõ nguy cơ cháy nổ xung quanh – Nền tảng quan trọng để phòng cháy

Trước khi bắt đầu 5 quy tắc chính, cha mẹ cần giúp trẻ hiểu tại sao phòng cháy quan trọng, đâu là nguồn nguy hiểm trong nhà:

• Bếp gas và bật lửa
• Ổ cắm điện, dây điện hở
• Nến, hương, bật lửa
• Thiết bị điện đang hoạt động (bàn ủi, bếp điện, ấm siêu tốc…)
• Các chất dễ cháy như cồn, xăng, giấy, rèm cửa

Trẻ cần biết: chỉ một thao tác nhỏ sai cách cũng có thể gây ra hỏa hoạn. Khi trẻ hiểu về nguy cơ, bé sẽ chủ động tuân thủ các quy tắc tiếp theo.

Quy tắc 5 điều phòng cháy khi bé ở nhà một mình

Dưới đây là bộ 5 quy tắc cha mẹ bắt buộc phải dạy con để đảm bảo an toàn.

 Quy tắc 1: Tuyệt đối không sử dụng bếp hoặc các thiết bị điện khi không có người lớn

Đây là nguyên tắc quan trọng nhất trong quy tắc 5 điều phòng cháy khi bé ở nhà một mình.

Giải thích cho trẻ hiểu:

• Không bật bếp gas.
• Không châm lửa, không nghịch bật lửa.
• Không tự nấu ăn, không hâm đồ ăn bằng bếp điện hay lò vi sóng.
• Không sử dụng bàn ủi, máy sấy, hoặc bất cứ thiết bị sinh nhiệt nào.

Cha mẹ nên đưa ra ví dụ thực tế: chỉ cần bật lửa và quên tắt gas, căn phòng có thể cháy chỉ trong vài phút. Hãy dạy trẻ xử lý khi ngửi thấy mùi gas: không bật công tắc, mở cửa sổ và rời khỏi nhà ngay lập tức.

Quy tắc 2: Không chơi gần khu vực có nguồn lửa và tránh xa vật dụng dễ cháy

Trẻ nhỏ rất hiếu động, vì vậy cha mẹ phải nhắc nhở:

• Không nghịch giấy, túi nylon, hộp carton gần bếp.
• Không châm đèn cầy, không đốt giấy, không tự cắm que hương.
• Không kéo lê dây điện, không cắm thiết bị vào ổ cắm nhiều lần.

Một mẹo hay: cha mẹ có thể dán nhãn “NGUY HIỂM – KHÔNG CHẠM VÀO” tại các khu vực có nguy cơ cháy nổ như:
bếp, lò vi sóng, bàn thờ, ổ cắm điện.

Quy tắc 3: Biết cách nhận biết dấu hiệu cháy và báo ngay cho người lớn

Đây là kỹ năng sống cực kỳ quan trọng để trẻ bảo vệ bản thân.

Trẻ cần biết nhận diện:

• Khói bốc lên từ bếp, từ thiết bị điện
• Mùi khét, mùi dây điện cháy
• Tia lửa điện bất thường
• Cảnh báo từ chuông báo cháy (nếu nhà có lắp đặt)

Ngay khi phát hiện:

1. Không cố gắng dập lửa nếu ngọn lửa lớn.
2. Gọi ngay cho người thân theo đúng số điện thoại cha mẹ đã dặn.
3. Gọi 114 – số cứu hỏa toàn quốc.
4. Rời khỏi khu vực có khói, che mũi bằng khăn ướt và bò thấp để tránh hít khói.

Cha mẹ nên dạy trẻ tập gọi điện khẩn cấp bằng cách diễn tập trước để bé ghi nhớ.

Quy tắc 4: Biết đường thoát hiểm và giữ bình tĩnh khi có cháy

Khi cháy, điều nguy hiểm nhất không phải là lửa – mà là hoảng loạn.
Do đó, cha mẹ phải hướng dẫn trẻ:

• Nhớ chính xác lối thoát hiểm trong nhà
• Không trốn dưới gầm giường, tủ, bàn
• Không quay lại nhà để lấy đồ
• Dùng khăn ướt che mũi và miệng
• Di chuyển cúi thấp người, tránh hít khói

Hãy tập cho bé diễn tập theo tình huống giả định để con quen thao tác. Một lần thực hành sẽ giúp trẻ nhớ lâu hơn hàng chục lần nhắc miệng.

Quy tắc 5: Biết gọi trợ giúp và đứng ở nơi an toàn chờ người lớn

Sau khi thoát ra khỏi nhà, trẻ cần biết:

• Đứng ở nơi thoáng, tránh xa khu vực cháy ít nhất 20–30m.
• Không quay lại nhà dù để lấy đồ chơi hay thú cưng.
• Gọi cho cha mẹ – người thân – hàng xóm theo danh sách số điện thoại đã chuẩn bị.
• Chỉ quay vào nhà khi có lực lượng cứu hỏa cho phép.

Cha mẹ nên in một bảng “Số điện thoại khẩn cấp” gồm:

• 114: cứu hỏa
• 115: cấp cứu
• Số điện thoại của ba
• Số điện thoại của mẹ
• Số nhà hàng xóm gần nhất

Dán bảng này ở vị trí trẻ dễ thấy, như gần tủ lạnh hoặc bàn học.

Làm sao để trẻ ghi nhớ và tuân thủ 5 quy tắc phòng cháy?

Để trẻ nhớ lâu và làm đúng, cha mẹ có thể áp dụng:

1. Dạy bằng hình ảnh trực quan

Sử dụng tranh minh họa, video hướng dẫn an toàn cháy nổ dành cho trẻ.

2. Diễn tập định kỳ

Một buổi thực hành mỗi tháng giúp trẻ phản xạ nhanh khi có tình huống thật.

3. Tạo bộ quy tắc treo tường

In 5 điều phòng cháy thành một tờ giấy màu, treo ở nơi dễ nhìn.

4. Giải thích bằng ngôn ngữ trẻ hiểu

Không dùng từ quá chuyên môn. Cách nói càng đơn giản, trẻ càng dễ tiếp thu.

5. Khen thưởng khi con tuân thủ tốt

Khen ngợi sẽ giúp trẻ có động lực thực hiện đúng quy tắc mỗi ngày.

Trang bị quy tắc phòng cháy cho trẻ – trách nhiệm không thể trì hoãn

Quy tắc 5 điều phòng cháy khi bé ở nhà một mình không chỉ giúp trẻ tự bảo vệ bản thân mà còn giúp cha mẹ yên tâm hơn khi không thể ở bên con. Mỗi quy tắc đều đơn giản, dễ nhớ và có thể cứu mạng trẻ trong những tình huống khẩn cấp.

Nếu cha mẹ muốn con được học thêm nhiều kỹ năng sống thiết thực, đặc biệt là kỹ năng an toàn, kỹ năng tự bảo vệ, kỹ năng xử lý tình huống nguy hiểm… thì việc đăng ký cho bé tham gia những chương trình học uy tín là lựa chọn cực kỳ quan trọng.

Hãy để VietupAcademy đồng hành cùng con trong hành trình trưởng thành an toàn và tự lập!

VietupAcademy mang đến các khóa học kỹ năng sống chất lượng, phương pháp giáo dục khoa học và thực tiễn, giúp trẻ tự tin đối mặt với mọi tình huống trong cuộc sống.

Đăng ký ngay hôm nay để nhận ưu đãi và hỗ trợ chi tiết từ VietupAcademy!